Yurt Madenciliğini Geliştirme Vakfı (YMGV) Türkiye’nin madenlerinin değerlendirilerek cari açığa çözüm üretilmesi amacıyla stratejik plan çalışması hazırladı.
Planın duyurulduğu “Türkiye Dış Ticaretinde Cari Açık Nasıl Kapanır?” başlıklı toplantıda konuşan Vakıf Başkanı Prof. Dr. Güven Önal, Türkiye’nin 2022 yılında başta altın, alüminyum, bakır, demir-çelik, kurşun-çinko, kömür ve ham petrol olmak üzere yaklaşık 98 milyar dolarlık ithalat yaptığını, bu rakamın cari açığa eş değer olduğunu belirtti. Ayrıca, Türkiye’nin doğal kaynaklarının bugünkü rayiç değerinin 3,5 trilyon dolar olarak hesaplandığını aktaran Önal, bu kaynakların harekete geçirilmesinin önemine dikkat çekti. İthal edilen ham ve yarı mamul maddelerin Türkiye’de üretilebileceğini vurgulayan Önal bu amaçla vakıf olarak stratejik bir çalışma yaptıklarını dile getirdi. Önal, stratejik planda önerilen yatırımların gerçekleşmesiyle ithalattan toplam 83 milyar dolar tasarruf sağlanacağını kaydetti.
“Türkiye maden yatırımı için cazip değil”
Yurt Madenciliğini Geliştirme Vakfı yönetim kurulu üyesi İbrahim Halil Kırşan küresel ısınmanın etkilerini azaltmak için temiz enerjiye geçişte stratejik madenlere ihtiyacın arttığını belirterek, “Ülkemiz de, hızlı bir şekilde kendi stratejik maden üretimine hazırlamalı” dedi.
Yönetim kurulu üyesi Dündar Ergunalp, “Sadece ‘Yer altında madenimiz var, yatırım yapalım” demenin yetmediğini, Fraser Enstitüsünün “Madenciliğe Yatırım Cazibesi” sıralamasında 84 ülke arasında Türkiye’nin altmışıncı sırada bulunduğunu kaydetti.
Vakıf yönetim kurulu üyesi Prof. Dr. Remzi Karagüzel de 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremlerde, maden işletmelerinde önemli bir hasarın oluşmadığı bilgisini paylaştı. Madencilik sektöründe aramadan uç ürüne kadar her aşamasındaki sorunların ÇED raporlarında belirtildiğini hatırlatan Karagüzel, sorunların taahhütlerin yerine getirilmemesinden kaynaklandığına işaret etti.
10 yılda 100 milyar dolar yatırım gerekiyor
* Cari açığın en önemli nedeni enerjinin yaklaşık %70 oranında dış alıma dayanması, otomotiv, beyaz eşya ve kimya endüstrilerinin %60-70 oranında dışa bağımlı olması. Türkiye, enerji ve endüstri hammaddelerini %80 oranında kendi kaynaklarından sağlayabilir.
* Yurt Madenciliğini Geliştirme Vakfı tarafından yapılan stratejik çalışmaya göre, madenciliğin GSMH içindeki payının %10’a yükselmesi için kalkınma hızının ortalama %4 olacağı varsayıldığında, 5+5 yılda 100 milyar dolar yatırım gerekiyor.
* İlk 5 yılda, 50 milyar dolar yatırım ile kurşun-çinko ve demir-çelik izabe tesisleri, nadir toprak oksitleri, maden ve tesis yatırımı, atıklardan yan ürün kazanımı, porfiri bakır yataklarının işletilmesi ve entegre tesislerinin kurulması öngörülüyor.
* Aynı dönemde ayrıca altın ve gümüş entegre tesislerinin kurulurken kömürün gazlaştırılması ve sıvı yakıt üretimi tesislerinin kurulması, kömürden hidrojen üretimi araştırma ve pilot tesislerinin kurulması, mermer ve endüstriyel minerallerle ilgili yatırımların yapılması hedefleniyor.
* Stratejik plan a göre ikinci 5 yılda yapılacak 50 milyar dolar yatırımla, GSMH içindeki madenciliğin payı %10 düzeyine yükselecek. İkinci 5 yılda paslanmaz çelik, demir-çelik, bakır, alüminyum, altın, gümüş, lityum, kömür ve bitümlü şistlerden gaz, sıvı yakıt, hidrojen üretimi ve enerji santralleri, kobalt, nikel, bor alaşımları, doğal taş ve endüstriyel mineral üretimlerini sağlayacak madenlerin işletilmesi ve entegre tesislerin kurulacak.
* Önerilen yatırımların 10 yıl içinde yapılması durumunda yıllık maden üretimi ve entegre tesisler geliri, ilk beş yılda, 70 milyar dolara, 10 yıl sonunda ise, 150 milyar dolara yükselecek. Sanayi hammaddeleri ve uç ürünlerin üretimi ile yerli sanayi gelişecek, ithal ikamesi sağlanacak. Yan hizmetler ile birlikte en az 500 bin kişiye iş imkanı sağlanacak, kırsal kesimden şehre göç önlenecek.
KENTSEL DÖNÜŞÜM BAŞKANLIĞI TEŞKİLAT YÖNETMELİĞİ ÇIKTI
Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’nın merkez ve taşra teşkilatına yönelik kuruluş ve işleyişini düzenleyen yönetmelik yayımlandı. Başkanlık afet riski altındaki yapı ve alanların yanında tarihi yapı ve alanların da dönüştürülmesini yapabilecek. Riskli alan ve rezerv yapı alanı belirleme yetkisi Kentsel Dönüşüm Genel Müdürlüğüne verildi. Marmara Bölgesi için özel bir yapı olan Marmara Kentsel Dönüşüm Genel Müdürlüğü de oluşturuldu.
ÇİN MENŞELİ AĞIR TAŞIT LASTİK İTHALATINA KORUMA KESINLEŞTİ
Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğ ile Çin menşeli ağır taşıt dış lastik ithalatına koruma kesinleşti. Tebliğ ile dampinge karşı önlemin nihai gözden geçirmesinin tamamlandığı duyuruldu. Böylece otobüs ve kamyon, tarım ve madencilikteki elleçleme araçları için CIF bedelinin yüzde 60’ı düzeyinde koruma uygulanacak.
Haber Kaynağı: Ekonomim